โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาห้วยหลวง

ประวัติและความเป็นมาของโครงการ

    โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาห้วยหลวง  เป็นโครงการประเภทเขื่อนดินเก็บกักน้ำขนาดใหญ่  ในเขตสำนักชลประทานที่ 5  จังหวัดอุดรธานี  ก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ.2513  แล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ.2527

    กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม  ทรงสร้างเมืองอุดรธานี  และในขณะนั้นได้ใช้น้ำจากหนองบัว, หนองสำโรง, หนองประจักษ์  และลำห้วยหมากแข้ง  ซึ่งไหลผ่านตัวเมือง  ในการอุปโภค-บริโภค  ต่อมามีการขยายของตัวเมืองและประชากร  อีกทั้งทรงจัดตั้งกองทหารเพื่อรักษาเมือง  แหล่งน้ำที่มีอยู่ไม่เพียงพอ  ประกอบกับบางปีเกิดภาวะฝนแล้ง  สร้างความเสียหายแก่พื้นที่เพาะปลูกชานเมือง  สมุหเทศาภิบาลอุดรจึงร้องขอไปยังกระทรวงเกษตรธิการพิจารณาปิดกั้นทำนบดินในลำห้วยหลวง  ด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้  และขุดคลองชักน้ำมาเลี้ยงตัวเมืองและพื้นที่การเกษตรรอบตัวเมือง

    พ.ศ.2476  กรมชลประทานเริ่มพิจารณาวางโครงการ  สำรวจสภาพภูมิประเทศและขออนุมัติงบประมาณ

    พ.ศ.2483  ก่อสร้างอาคารเขื่อนระบายน้ำคอนกรีต  ความจุ  1.5  ล้านลูกบาศก์เมตร  ขนาดประตูระบาย  5.00 เมตร  จำนวน  2  ช่อง  ปิดกั้นลำห้วยหลวงที่บ้านหัวขัว  ตำบลกุดจับ  อำเภอกุดจับ  จังหวัดอุดรธานี  พร้อมขุดคลองส่งน้ำสายใหญ่ฝั่งขวา  ยาว  28.50  กิโลเมตร  ส่งน้ำพื้นที่การเกษตรจำนวน  40,000  ไร่

    พ.ศ.2513  เนื่องจากปริมาณน้ำที่เก็บกักไม่เพียงพอ  กรมชลประทานได้ก่อสร้างหัวงานโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาห้วยหลวงขึ้นใหม่  ถัดขึ้นไปทางด้านเหนือน้ำจากเขื่อนระบายน้ำห้วยหลวงเดิมอีก  7.50 กิโลเมตร  ที่ตั้ง  บ้านโคกสะอาด  ตำบลโคกสะอาด  อำเภอเมืองอุดรธานี  จังหวัดอุดรธานี  ห่างจากตัวเมืองไปทางทิศตะวันตก  25  กิโลเมตร  ตามถนนหลวงหมายเลข  210  (อุดรธานี – หนองบัวลำภู)  พิกัด  48  QTE  455222  ระวาง  5543 IV  เส้นละติจูดที่  17.3 N  ลองติจูด  102.4 E  เป็นเขื่อนดินปิดกั้นลำห้วยหลวง  และลำห้วยกระติบ  มีความจุ  118.362  ล้านลูกบาศก์เมตร  ก่อสร้างคลองส่งน้ำฝั่งขวาใหม่ เชื่อมกับคลองส่งน้ำฝั่งขวาเดิม และก่อสร้างระบบชลประทานเพิ่มเติม เพื่อขยายพื้นที่ส่งน้ำในเขต อ.เมือง และ อ.กุดจับ เพิ่มเป็น 87,000 ไร่  ระบบคลองส่งน้ำประกอบด้วย คลองส่งน้ำสายใหญ่ฝั่งขวา 1 สาย ยาว 32.200 กม. และคลองซอย/แยกซอย 16 สาย  ความยาวรวม 59.271 กม. คลองส่งน้ำสายใหญ่ฝั่งซ้าย 1 สาย ยาว 48.900 กม. คลองซอย/คลองแยกซอย 21 สาย ยาวรวม 76.838 กม.   รวมเป็นความยาวคลองทั้งสิ้นประมาณ 217.209 กม.